Невропластичност – М-р Марија Бојаџи Љатко

1.4kviews

Можеш, ако мислиш дека можеш – до неодамна била само фраза, но новите научни истражувања предводени од невролози и невропсихолози покажувват дека нашиот мозок може да се менува и подобрува дури и во случаите кога постои мозочно оштетување за кое се сметало дека е непоправливо. Човечкиот мозок е една од најсложените структури во природата која ја сочинуваат повеќе од 100 милијарди неврони меѓусебно поврзани со повеќе од билион синапси.
Мозочна пластичност се однесува на способноста на нервниот систем да ја промени својата функција и структура во текот на животот како реакција на егзогени чинители и лична активност. Овој термин се однесува на промена во различни нивоа на нервниот систем, од промени на молекуларно ниво како што се промените во експресијата на гените до промени во однесувањето.
Студиите покажуваат дека невропластичноста се активира, појачува и одржува преку практикување на програм структуирани клинички вежби. Подобра комуникација помеѓу невроните подразбира поефикасно пренесување електрични сигнали низ нововоспоставените невронски патшта, процес неопходен за невротипична мозочна финкција. Мозочниот развој е фасцинантен и суштински аспект од детскиот развој, уште поголем предизвик и задача е стимулацијата на мозочниот развој кај деца со отстапки од законитостите на невротипичноста. Мозокот на инфантот после доаѓање на свет е недоразвиен, својата матурација ја доживува пеку искуствата и осетите – вид, слух, мирис, допир, вкус, преку експресијата на оние кои се грижат за него доаѓа до емоционална матурација. Овде важна улога игра сензорната стимулација, чии елементи и активности помагаат детскиот мозок, преку сетилата да научи да ги восприема и обработи сензорните дразби (аудитивни, визуелни, тактилни, олфакторни, вестибуларни) од околината – овозможувајќи соодветен фитбек на истите. Искуствата на бебињата оставаат долготрајни траги врз нивните способноти. Кога детето ќе искуси или направи нешто цврстата неурална конекција е направена, но доколку тоа искуство не се повтори врската нема да е консолидирана и со тек на време таа се губи. Кај децата со развојни отстапувања, често се испишуваат невронски мрежи по безкорисен образец, при што се воспоставуваат несоодветни комуникациски, социјализаторски, емоционални, интелектуални, бихејвиорални вештини. Во овој случај круцијална е улогата на раната интервенција која дава можност за корекција и оформување на нови функционални неврални патеки. Интервенцијата е најцелисходна во најран период од развојот кога се присутни повеќе од 50% невронски врски споредувано со адултниот мозок. Вака разбраната мозочна пластичност ќе даде значаен ефект во подобрување на функционалноста само со правовремено дизајнирана и со соодветен интензитет на индивидуалните потреби рана интервенција.

Поврзани информации: